Một buổi tối căng như dây đàn ở trận chung kết Europa League đã đi đến giới hạn cuối cùng – nguy cơ phải tận mắt chứng kiến niềm hân hoan trắng tinh khôi của Tottenham là quá lớn để người hâm mộ Pháo thủ có thể chịu đựng. Manchester United rõ ràng sẽ không ghi bàn, điều này đã hiển hiện suốt 96 phút thi đấu. CĐV Tottenham đầu tiên rơi nước mắt xuất hiện trên màn hình chỉ 30 giây trước tiếng còi mãn cuộc. Khi đám đông ăn mừng tràn xuống những con phố đẫm bia ở Bilbao và gào lên “Arsenal có đang xem không?”, thì không còn ai ở phía bên kia để hồi đáp.
Và thế là, như quy luật không thể tránh khỏi, cuộc tranh cãi muôn thuở lại được khơi lên. Ai mới thực sự có mùa giải tốt hơn? Danh hiệu có thực sự là thước đo duy nhất của thành công? Ai là người chiến thắng trong “El Crapico” năm nay?
Trước hết, cần thừa nhận vài sự thật không thể phủ nhận. Tottenham luôn không thể cảm nhận được thành công của chính mình nếu không nhìn qua lăng kính của Arsenal, trong khi Arsenal lại là một CLB quá bất an và khép kín đến mức luôn lấy danh hiệu của Tottenham làm cái cớ để tự vấn bản thân. Không thể đánh giá mùa giải của bên này mà không xét đến bối cảnh của bên kia.
Trong vòng luẩn quẩn của nỗi sợ hãi và căm ghét ấy, hãy nhìn vào những con số. Danh hiệu: Tottenham 1, Arsenal 0. Số trận thắng: Arsenal 31, Tottenham 26. Số trận thua: Tottenham 25 (một kỷ lục của CLB), Arsenal chỉ 10. Số lần CĐV nổi giận trên sóng radio và podcast: vô hạn. Một bên vào chung kết Europa League, bên kia vào bán kết Champions League. Cả hai đều dừng bước tại bán kết Carabao Cup. Arsenal đứng nhì Ngoại hạng Anh, Tottenham đứng thứ 17.
Cách đánh giá nhạt nhẽo nhất là dựa vào tiền thưởng - một chỉ dấu đáng chú ý. Theo hướng dẫn của UEFA, việc vào bán kết Champions League mang lại 12,9 triệu bảng, cao hơn chức vô địch Europa League vốn chỉ trị giá 10,96 triệu bảng. Tiền thưởng Carabao Cup không đáng kể, còn cả hai đều bị loại từ vòng bốn FA Cup. Về tiền thưởng từ Ngoại hạng Anh: Arsenal thu về 66,45 triệu bảng, còn Tottenham chỉ có 22,4 triệu bảng – một sự chênh lệch rõ rệt.
Tuy nhiên, điều thực sự quan trọng nằm ở giá trị của danh hiệu – ký ức, cảm xúc và sự điên cuồng mà nó mang lại. Việc CĐV Tottenham nay quay sang xem trọng chức vô địch sau bao năm xây dựng bản sắc từ chính sự vô danh không danh hiệu là một cú xoay trục kỳ lạ, nhưng bóng đá luôn chứa đựng những điều không tưởng. Họ đã thật sự giành được một danh hiệu.
Nhưng liệu đêm Bilbao đó có đủ sức bù đắp cho thất bại 0-2 trước Crystal Palace khi các cầu thủ chẳng buồn chạy? Hay trận thua 1-2 trên sân nhà trước Ipswich? Những trận thảm bại 3-6, 1-5, rồi 0-4 trước Liverpool? Trận thua ngược 3-4 trước Chelsea dù đã dẫn 2-0? Thất bại 2-3 trước Brighton cũng từ thế dẫn trước? Hay trận thua tẻ nhạt 0-2 trước Fulham?
Liệu niềm vui giương cao chiếc cúp có đủ sức che lấp tất cả những thất vọng ấy? Và ở chiều ngược lại, liệu việc trắng tay có khiến tất cả những đỉnh cao mà Arsenal đạt được trở nên vô nghĩa? 2 cú đá phạt của Declan Rice vào lưới Real Madrid. Chiến thắng 5-1 trước Man City – dù Tottenham cũng từng đánh bại họ hai lần. Cầm hòa Liverpool hai lần. Đánh bại Paris Saint-Germain hồi tháng 10, xếp nhì vòng bảng Champions League rồi hủy diệt PSV 7-1 ở vòng 1/8. Thắng Spurs cả lượt đi và lượt về.
Dưới góc nhìn của ký ức và sự hoài niệm, khi lịch sử làm phẳng mọi chi tiết để chỉ giữ lại những đỉnh cao, đây chính là điểm mạnh lớn nhất của Tottenham: ta sẽ nhớ điều gì sau 10 năm nữa? Những khoảnh khắc nào còn tồn tại? Liệu chức vô địch Europa League có đủ sức nuốt trọn tất cả? Thời gian sẽ trả lời. Nhưng thật khó tưởng tượng một CĐV Arsenal nào đó lại không nhắc đến tuyệt phẩm của Rice vào năm 2035.
Còn về kỳ vọng – tháng 8 năm ngoái, Arsenal đặt mục tiêu vô địch Ngoại hạng Anh. Trong kịch bản khả quan nhất, họ chỉ đáp ứng được những kỳ vọng thận trọng. Trong kịch bản tệ nhất, họ đã phần nào gây thất vọng. Những khoảnh khắc rực rỡ bị kìm hãm bởi hy vọng vào những điều lớn lao hơn – điều không bao giờ tới. Một hành trình dài nhưng chẳng đến đâu.
Nhưng đó cũng là thực tế của phần lớn thể thao đỉnh cao. Cho dù cơn say danh hiệu có làm lu mờ thực tế, thì việc Tottenham vào chung kết Champions League năm 2019 hay giành 86 điểm mùa 2016-17 vẫn là những thành tích khó hơn nhiều. Chênh lệch doanh thu thường niên giữa Arsenal và Tottenham chỉ khoảng 85 triệu bảng, nhưng cách biệt lên tới 15 bậc trên BXH và hai sân chơi châu lục hoàn toàn khác biệt. Spurs là ứng viên vô địch Europa League ngay từ lễ bốc thăm.
Dĩ nhiên, chức vô địch cũng chấm dứt cơn khát danh hiệu và cởi bỏ gánh nặng tâm lý đè nặng lên CLB. Nhưng điều này không thay đổi nhiều điều. Khả năng chức vô địch này trở thành bệ phóng cho những điều lớn lao có vẻ xa vời đến mức phi thực tế.
Việc trở thành đội bóng nhì bảng ở giải đấu khốc liệt và chất lượng nhất thế giới là một thành tựu to lớn hơn nhiều so với việc vô địch Europa League – đặc biệt trong kỷ nguyên các đội rớt từ Champions League được ưu tiên. Việc lần đầu vào bán kết Champions League kể từ năm 2009 sau khi loại Real Madrid và chỉ chịu thua Paris Saint-Germain là điều cực kỳ ấn tượng.
Việc hy sinh hoàn toàn phong độ ở giải quốc nội không phải là một chiến lược cao siêu – đó chỉ là kết quả thuận lợi duy nhất sau một chuỗi những thất vọng dài lê thê. Một danh hiệu, xét cho cùng, chỉ là lớp phấn son lộng lẫy tô điểm cho bộ mặt tan hoang của một mùa giải thất bại. Sai lầm lớn nhất của Arsenal là đặt ra kỳ vọng quá cao – chứ không phải thất bại thực sự.
